PYRITES Lapis

PYRITES Lapis

fulvus est, tenerique se vehementius non permittit: ac, si quando artiori manu premitur, digitos adurit, Solin. c. 37. hinc πυρῖτις, quod digitos adurat. Sed Pyritis gemma est, Pyrites, Graece πυρίτης, lapis; quemadmodum aetites gemma est, quae aquilae colorem praesert, aetites autem lapis, qui in nido aquilarum reperitur. Hinc Plinius, Pyritis nigra quidem, sed attritu digitos adurit. Vocârunt autem Graeci Πυρομάχον, item πυρίτην, molarem lapidem, non quod ignem faciat percussus, sed quod igni resistat nec eô solvatur facileque rumpatur. Cuiusmodi lapides focis hodie substernimus, eosdemque caminis applicamus, quia igne minime domantur, nec dissiliunt aut crepitant: magna tamen ignis vidomiti in fornacibus liquescunt, ut omnes alii lapides solent, marmore exceptô, vide Plin. l. 36. c. 19. Sed est alius, apud eund. Pyrites, similitudine aeris, de quo Dioscorides, Πυρίτης εἶδός ἐςτι λίθου, ἀφ᾿ οὗ χαλκὸς μεταλλεύεται, ληπτέον μέν τοι τὸν χαλκοειδῆ, Pyrites species est lapidis, ex quo aes conficitur. sumendus autem qui aerei coloris est. Quô forte utuntur hodie ad ignem eliciendum, in machinis sclopetariis, Vulgo Marcassita. Addit Plinius, pyritarum etiam aliqui unum genus faciunt, plurimum habent ignis, quos vivos appellamus. Hi sunt vulgares igniarii lapides, quos insima Latinitas focares dixit, quam vocem vide. Subicit idem, Hi exploratoribus castrorum maxime necessarii, qui. clavô vel alterô lapide percussi, scintillas edunt, quae exceptae sulpur atis aut fungis aridis vel foliis dictô citius ignem praebent. E quo lapide igniaria fiunt, quae fusilia dicuntur vulgo. Ex silicum autem genere is est et ignifer Latinis dictus. Incertus Auctor de lapidibus final. Lapis albus silicineus, si peralbus fuerit, Galliensis nuncupatur: si mictam venam babuerit, ignifer nomen habet. Notum illud.

Et silicis venis abstrusum extunderet ignem.

A quibus omnibus Pyritarum lapidum generibus diversus est ille Pyrites lapis, quem inter gemmas recenset Plinius, qui sic dictus est, quod attritus vehementius digitos adureret, ut vidimus. Niger is est, unde furvus apud Solinum potius legendum quam fulvus. Quem tamen sequutus Isidorus, Pyritemque lapidem similiter cum Pyriti gemma confundens, Pyrites, in quit, Persicus lapis, fulvus, aeris simulans qualitatem, cui plurimus ignis, siquidem facile scintillas emittit. Hic tenentis manum, si vehementius prematur, adurit. Vide Salmas. ad Solon. passim, inprimis p. 717. et 718.